Yaklaşık 1 yıl önce üniversiteler arası kurul doçentlik kriterlerini belirlerken açıklamalarının arasına “Makale paralı dergide yayınlanmışsa doçentlik kriterlerini sağlamakta kullanılamaz.” demiştir ve paralı dergiyi “Bir makale basıma kabul edildikten sonra dergi yayın kurulu ya da yayıncısı tarafından para istiyorsa bu paralı dergidir.” şekilde ifade etmiş ve ifadelerinin sonrasında ise birçok dergiyi bazı problemlerle karşı karşıya bırakmıştır. Örneğin dergilere yazı gönderiminin azalması gibi. Bugün her iki dergi çeşidi de üniversiteler arası kurul tarafından aynı kefeye konulmakta ve bu dergileri de paralı dergi başlığında toplanmaktadırlar.

Dünyada ise akademik yayıncılık kavramı iki ana başlıkta toplanmıştır. Bunlardan biri ‘Paywal’ denen yani makalenin içeriğini okuyabilmek için önce ücret talep eden dergi türüdür. Türkiye’deki durumu ise şu an da uluslararası dergilerin içeriğini parayla satan, dergi makalesinin okunması için para ödenen dergilerdir, bireysel abonelik alan akademisyen sayısı ise çok azdır. Olan abonelikler ise kurumlar (Üniversite, YÖK, TUBİTAK vb.) üzerinden olmaktadır. Bunların hemen karşısında da Açık Kaynaklı Dergiler (Open Access) vardır.

Peki bir derginin predatör dergi mi yoksa paralı dergi mi olduğunu nasıl ayırt edebiliriz?

Dergilerin bazısı yeni dergi olduklarını ve makalenin yayınlaması için yazarlardan ücret talep eden veya gelen her makaleyi kabul edip daha sonrasında her bir yazardan olmadık ücret talep eden ancak asıl olarak kendilerine gelir sağlamak amacıyla bu ücreti de yazardan temin eden bu durumu da makaleyi yayına hazırlama ücreti (APC) olarak isimlendiren dergilere ‘Predatör Dergi’ denmektedir.

APC fiyatları ise genel hatlarıyla belli kriterlere göre incelenmekte ve belirlenmektedir. Bu kriterler kabaca şu şekilde ifade edile bilinir.